Mutfak Tezgahınızı Nasıl Alırsınız?

Kuvars, doğal taş, masif ahşap veya mermer... Konu mutfak tezgahı olunca, seçenekler stil ve bütçeye endeksli olarak çok genişliyor. Ancak bu kriterlere dayanıklılık, direnç ve hijyen beklentilerinin de eklenmesi gerekiyor. Çünkü son yıllarda mutfak, özellikle de pandemi ardından, evin en çok kullanılan, en çok buluşulan ve en cazip keşif/öğrenme/ yetenek konuşturma noktası haline geldi. Tezgahlar da mutfağın en çok iş gören, en çok kullanılan yüzeyi oldular

Dolayısıyla, yukarıdaki koşulları size sunabilecek doğru tezgahı bulabilmeniz için avantaj ve dezavantajlar üzerinde kısa bir yolculuk yapacağız. Bilinçli bir karar vermenize yardımcı olmak için ahşaptan porselene en popüler tezgah malzemelerini ve özelliklerini sizler için değerlendireceğiz.

1. Masif ahşap mutfak tezgahı

Masif ahşap mutfak tezgahlarının ister modern ister geleneksel tarzda olsun, her mutfağa büyüleyici bir sıcaklık duygusu getirdiğini kimse inkar edemez. Ancak, masif ahşap tezgahlar diğer birçok tezgah malzemesinden daha fazla bakıma ihtiyaç duyarlar, bu nedenle avantajları kadar dezavantajları da vardır.

Mutfak tezgahı yapımında genellikle çam gibi yumuşak ağaçların aksine, sert ahşaplar kullanılır. Popüler masif ahşap tezgah seçenekleri, meşe, ceviz ve iroko (Afrika tik ağacı)dur. Meşe, masif tezgahlarda en sık kullanılan ağaçtır. Dayanıklı bir ağaçtır ve güzel görünür. Ceviz, daha pahalı bir seçenek olsa da, modern ve şık bir görünüm yaratmak için tercih edilebilir. İroko, tropik bir ağaç olduğu için sıcaklığa ve neme karşı daha dirençlidir. Ancak günün sonunda, her ne cins olursa olsun ahşap, suyu sevmez, dolayısıyla eviye etrafı gibi ıslak alanlarda ekstra kuru tutulması gerekir. Düzenli olarak yağlanması, yorgun görünmeye başlarsa da zımparalanması gerekir.

Masif ahşabın avantajlarından biri görselliğidir. Çünkü mutfak tasarımı söz konusu olduğunda ahşap, modası asla geçmeyen malzemelerden biri olarak bilinir. Farklı ağaç türlerinden üretilebilen masif ahşap tezgahlar, -eğer evin genelinde de ahşap parke veya lambri gibi yüzeyler varsa- mutfak ile diğer odalar arasında kusursuz bir görsel geçiş sağlar. Düzgün rutinde bakımları yapıldığında ahşap bir tezgah yıllarca dayanır. Düzenli sızdırmazlık bakımı görmezse tezgah gözenekli hale gelebilir; böylesi bir durumda da bakteri ve küf oluşumu kaçınılmazdır.

2. Porselen tezgah

‘En dayanıklı tezgah nedir?’ diye sorsak, aklınıza muhtemelen ilk olarak granit veya kuvars gelir. Bu çok normal çünkü porselen tezgahların ne kadar mukavemetli malzemeler olduğunu çoğumuz bilmeyiz. Oysa porselen, granitten çok daha güçlü ve neredeyse kuvars kadar sert bir malzemedir.

Porselen, toz haline getirilmiş çin taşı ve kaolin olarak da bilinen beyaz çin kili karışımının yaklaşık 1400°C'de ısıtılmasıyla yapılır. Yüksek sıcaklık, porselen taşının yoğun, oldukça dayanıklı bir malzemeye dönüşmesine neden olurken, kaolin sayesinde nesne şeklini korur. Kilde silis, mineral oksitler ve feldspatlar bulunur, ancak bunlar porselenin kalitesini düşürmek yerine dayanıklılığını ve rengini artırır. Bu nedenle son derece dayanıklı bir malzeme olan porselen, tezgahlara uygun işlendiğinde, gıda açısından da güvenli bir seçenek olarak karşımıza çıkar. Tezgahlarda kullanılmak üzere üretilen porselen plakalar pigmentli bir sır ile kaplanır. Bu da onlara, doğal taşa ve hatta mermere benzer bir estetik çekicilik verir.

Porselen tezgahlar kolay çizilmez ve kolay leke tutmazlar, 1400°C'ye dayanan bir malzeme olarak ısı dirençleri yüksektir. Dolayısıyla tezgah üzerinde kesme işlemi yapabilir, sıcak tencere, tava ve fırın tepsilerini doğrudan tezgah üzerine koyabilirsiniz. Porselen aynı zamanda gözeneksizdir, bu da onu temiz tutmayı kolaylaştırır. Günümüzde porselen tezgahlar, hemen hemen her desende ve renkte yapılmakta. Çoğu mermer ve doğal taş estetiğinde üretiliyor.

Porselen gözeneksiz ve hijyeniktir. Uygun ve düzenli şekilde temizlediğiniz sürece hiçbir şey yüzeye nüfuz edemez veya bakteri veya nem gibi vs tehlikelerle karşı karşıya kalmazsınız. Şayet porselen tezgah seçecekseniz, cilalı bir yüzey yerine mat bir yüzey tercih edin. Cilalı porselen, mermer veya betondan daha fazla leke direnci sunmasına rağmen zamanla lekelenebilir.

3. Kuvars tezgahlar

Kuvars, en çok tercih edilen, üst düzey tezgah malzemelerinden biridir. Üreticiler, doğal kuvarsı toz haline getirerek, polimerler, reçineler ve pigmentler gibi diğer doğal ve sentetik malzemelerle birleştirerek kuvars tezgahı yaparlar. Reçineler ve polimerler kuvarsı birbirine bağlayarak sert ve dayanıklı hale getirirken, tezgah rengini vermek için de pigmentler eklenir. Pek çok kişi kuvarsın insan yapımı bir malzeme olduğuna inanır, ancak bu doğru değildir; teknoloji ve doğanın mükemmel bir birleşimidir. Doğal kuvars, kuvars tezgahın yaklaşık %90'ını oluştururken, diğer malzemeler de %10'unu oluşturur.

Kuvars tezgahlar, mermer, granit ve diğer taşlardan daha güçlü bir yapıya sahip oldukları için sağlam, gözeneksiz, çatlaklara, çizilmelere ve lekelere karşı dayanıklıdırlar. Ayrıca bu levhalar, imal edilmiş yüzeyler oldukları için, her parça aynı görünür. Yani tezgahında tutarlılık ve yekparelik isteyenler, sizin yolunuz kuvars. Ayrıca kuvars levhalar, görsel olarak da doğal taşların estetiğine sahiptirler. Desenli ve düz renkler gibi birbirinden farklı yüzey seçenekleri mevcuttur.

4. Doğal taş tezgahlar

Doğal taş dediğiniz zaman, doğanın kalbinden çıkan, birbirinden farklı materyaller aklımıza gelir. Ev sahiplerinin en sevdiği ve en yaygın doğal taş tezgahı granit tezgahlardır. Granit, taşı korumak için bir sızdırmazlık maddesi isteyen, gözenekli bir taştır. Sızdırmazlık maddesi, taşın görünümünü ve verdiği hissi etkilemez ancak lekelenmesini engellemez. Herhangi bir yiyecek veya içeceği dökerseniz, hemen temizlemeniz gerekir. Yine de granit, son derece dayanıklıdır ve çok az bakım gerektirir. Mutfağın genel renk şemasına uygun çok çeşitli granit renk seçeneği ve deseni bulabilirsiniz.

5. Seramik tezgahlar

Yaratıcılık potansiyeli ve el yapımı ilk malzemelerden biri olduğu göz önüne alındığında, seramik fayansın, doğallığı ve sanatı seven mutfakların favori tezgah yüzeyi olarak halen artan bir popülaritesi olduğu söylenebilir. Aslında ‘zamansız’ bir seçenek olan seramik karo tezgahlar, 17. yüzyılda kullanılmaya başlanmış ve modern tezgah malzemelerine rağmen, asla gündemden düşmemiş ve tekrar tekrar trend olmuşlardır.

Genellikle düşük maliyetleriyle bilinen seramik karo tezgahları sektörde, farklı renklerde, şekillerde ve boyutlarda bulmak mümkündür. Hatta yaratıcı düzenlenmelerle, tezgah görünümünü özelleştirmek ve dekoratif tasarımlar oluşturmak da mümkündür. Yani tezgahta sanatınızı konuşturabilirsiniz.

Öte yandan seramik karolar için ‘tezgah kullanımına dayanıklı’ diyemeyiz, ısıya dayanıklıdır ve çizilmez ama üzerinde mutfak işleri yapıldıkça çatlayabilir ve kırılan parçalar tamir edilemez. Hasarlı bir fayansı tamir etmenin tek yolu, onu yenisiyle değiştirmektir. Tekrar tekrar değişim demek de, bir süre sonra her parça ayrı olacak, eski-yeni farkı ortaya çıkacak demektir. Öte yandan az bakım gerektiren seramik fayansları temizlemek için sert temizleyicilere gereksinimiz yoktur. Ancak söz konusu seramik olunca, bir derz dünyanız olacak demektir ki bu da mutlaka bir sızdırmazlık malzemesi ile derzinizi kaplamanız gerektiğine karşılık gelir.