Çağdaş Seramik Sanatına Hümanist Bakış: Kemal Uludağ

1966 Konya doğumlu seramik sanatçısı Prof. Dr. Kemal Uludağ, 1987 yılında Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Anasanat Dalı mezunu. Ardından 1990 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde yüksek lisans eğitimi almış. 1993 yılına gelindiğinde ise Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde aldığı sanatta yeterlilik eğitimi de var.

Türkiye ve dünya çapında 16 ödül kazanan, yurtdışında 22, Türkiye’de ise 300’den fazla karma sergiye dahil olmuş. Bir de Türkiye’de kişisel sergi açmış. Yurtdışında açtığı kişisel sergiler ise 15. Eserleri ülke ve dünya çapında müzeler, kamu ya da özel koleksiyonlarda yer alıyor.

İnsanı merkezine alan seramik sanatı

Eserlerinde insanı merkezine alarak üreten sanatçı, Mevlâna ve Yunus Emre gibi isimlerden aldığı ilhamla özgün formlara ulaşıyor. Eserlerinde karşılaşılan insan formları, bazen tek bazen kalabalıklar içinde tasarlanıyor. Bu insan formundaki seramik heykelleri, sanatçının özdeşleşen bir imzası adeta. Aynı zamanda labirentler de duvar panolarında vücut buluyor. Bu temada kişinin içinde yaşadığı ikilemleri yorumluyor. Raku tekniğiyle çalıştığı ve “Tabletler” ismini verdiği temada ise günümüzdeki Anadolu insanını merkezine alıyor. Duvar kabartmaları olarak karşımıza çıkan bu eserler ve diğer tüm çalışmaları insanın toplumsal dünyaya bakışını ve bu çevre içinde yaşadıklarını konu ediyor.

Çağdaş seramik sanatının en önemli temsilcilerinden olan Kemal Uludağ, seramik sanatı yoluyla içinde yaşadığı toplumun duygularını anlatan bir temsilci adeta. Alman düşünür Friedrich Schiller’in sanat eserinde olması gerekenler listesine sadık kalan sanatçı, bu listeden hareketle sanat eserlerinde insani değerlerin var olmasını, insanı etik ve felsefi bir değer olarak görmeyi, eserlerin duyularda iz bırakması ve haz uyandırması gerektiğini, düşünce gücünü harekete geçirebilecek güçte olmasını ön planda tutuyor.

Duyguları seramik yoluyla ifade edebilmek

Sanatçının işlevsel ve dekoratiflikten bağımsız seramik heykel çalışmaları, duvar panolarından oluşuyor. Özellikle duvar panosu olarak çalışılmasının ise bir sebebi var: “Bir ressam boyayı, heykeltıraş taşı ya da mermeri nasıl kullanıyorsa, ben de duygumu, düşüncemi, paylaşmak istediğim şeyleri aktarmak için seramiği kullanıyorum. O nedenle işlevsellik ve dekoratiflikten uzak, daha çok kendi sözü olan seramik heykeller yaratmaya çabalıyorum.”

Sanatçının birçok tekniği var. Karışık teknik, çamura baskı, elle şekillendirme, kalıba dökme, kalıpla şekillendirilmiş biçimleri ıslak haldeyken elle şekillendirilerek son halini alma gibi neredeyse tüm seramik teknikleri kullandığını görmek mümkün. Genellikle mat sır kullanan Kemal Uludağ, bazı eserlerine özel kendi sır üretimini de yapıyor. Maviler, beyazlar, siyahların ön planda olduğu çalışmalarında aynı zamanda kırmızılar, sarılar, turuncular ve kahverengiler de zaman zaman eşlikçi olabiliyor.

Felsefe, sosyoloji ve çok daha fazlası...

Kemal Uludağ, sosyoekonomik ve sosyokültürel olumsuzluklar yaşayan insanların sadece sanatla bu sürece ara verebileceğini savunuyor. İnsanı merkezine alan ve bu alanda felsefik bir bakış açısı oluşturabilen sanatçı, insana ait tüm konularla ilgileniyor. Özgürlük ve kimlik arayışı, doğum, ölüm, toplumsal yaşam... Aynı zamanda insanın içinde yaşadığı coğrafyanın kültürel değerlerinden de ilham alıyor. Roma ve Bizans dönemlerine ait ikonalar, sanatçının eserlerinde konu ettiği bir başka tema.

UNESCO-AIAP Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği, Türk Seramik Derneği ve SSEDD-Seramik Sanatı, Eğitimi ve Değişimi Derneği üyesi, Türk Seramik Derneği Yönetim Kurulu üyeliği ve Sanat Komisyonu Başkanlığı, Anadolu Üniversitesi Çağdaş Sanatlar Müzesi Müdürlüğü ve birçok özel sanat galerisinin sanat yönetmenliğini yapan Kemal Uludağ, aynı zamanda farklı kurumların sanat danışmanlığını da üstlenmiş. Şu sıralar ise Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü’nde akademik kadroda yer alıyor.